Vrijwel iedereen heeft een globaal idee wat het werk van een advocaat inhoudt. Men kijkt Amerikaanse films en series over de advocatuur zoals Suits en Boston Legal en heeft daardoor een redelijk beeld wat een advocaat – weliswaar geromantiseerd – over het algemeen doet. Maar hoe wordt iemand eigenlijk advocaat? Dat een aankomend advocaat een rechtenstudie dient te hebben gevolgd is een feit van algemene bekendheid, maar hoe gaat het nu precies in Nederland in zijn werk?
De rechtenstudie
In principe dient iedereen die advocaat wil worden eerst een rechtenstudie te voltooien. Deze studie duurt, zonder vertragingen zoals bijvoorbeeld door het opdoen van buitenlandervaring of het lopen van een stage, vier jaar en bestaat uit een driejarige bachelor en een eenjarige master, uitzonderingen daargelaten. Er zit veel variatie in de diverse bacheloropleidingen die door de universiteiten worden aangeboden, maar een aantal vakken hebben zij gemeen met elkaar. Dit zijn de zogenaamde ‘’civiel effect vakken’’, vakken die behaald moeten worden voor het verkrijgen van het civiel effect. Het behalen van civiel effect is noodzakelijk voor personen die als advocaat ingeschreven willen worden en bestaat uit het voltooien van een juridische bachelor, inclusief de behaalde civiel effect vakken, samen met het voltooien van een juridische master. Vaak doen rechtenstudenten meerdere opleidingen vanuit meerdere juridische of niet juridische disciplines. Iemand die een juridische studie behaald heeft, kan zich ‘’jurist’’ noemen.
De advocaat-stagiaire
Is de rechtenstudie afgerond, dan zijn er in beginsel twee wegen die kunnen leiden tot een carrière in de advocatuur. De eerste weg is door aangenomen te worden op een advocatenkantoor. Veel rechtenstudenten hebben tijdens hun studie al ervaring opgedaan bij advocatenkantoren door middel van (studenten)stages of een bijbaan. Uiteindelijk gaat slechts een klein deel van de rechtenstudenten werken voor een advocatenkantoor. De overige rechtenstudenten worden werkzaam bij onder meer de overheid, het bedrijfsleven, non-profit organisaties of ze worden werkzaam in de politiek. Reden hiervoor zou zijn dat advocatenkantoren vaak strenge eisen stellen aan de persoon die zij aannemen. Sommige rechtenstudenten zijn simpelweg niet geïnteresseerd in een carrière in de advocatuur.
Wordt de rechtenstudent eenmaal aangenomen, dan begint hij of zij meestal als juridisch medewerker. Nadat het advocatenkantoor overtuigd is geraakt van de kwaliteiten van de juridisch medewerker, neemt zij hem of haar aan als advocaat-stagiaire en wordt deze persoon beëdigd door de rechtbank en voorwaardelijk ingeschreven in het register van alle advocaten (het ‘’tableau’’ genoemd). Deze persoon is vervolgens voor een periode van drie jaar advocaat-stagiaire, wat betekent dat hij of zij volwaardig advocaat is, maar nog wel de aanvullende beroepsopleiding voor advocaten moet voltooien binnen deze periode. Daarnaast staat de advocaat-stagiaire onder toezicht van een advocaat met meer ervaring, een patroon genaamd. Tijdens deze periode leert de advocaat-stagiaire onder de vleugels van zijn of haar patroon het vak van advocaat. De beroepsopleiding leert de advocaat-stagiaire daarbij vaardigheden als het omgaan met cliënten of onderhandelen. Ook wordt hij of zij juridisch inhoudelijk bijgespijkerd. Behaald de advocaat-stagiaire de beroepsopleiding binnen deze periode en voldoet hij of zij ook aan de overige eisen die de Nederlandse Orde van Advocaten aan hem of haar stelt, dan ontvangt hij of zij de zogenaamde ‘’stageverklaring’’ en staat hij of zij niet langer voorwaardelijk ingeschreven als advocaat maar onvoorwaardelijk.
De weg hiervoor beschreven is de geijkte weg om advocaat te worden. De tweede mogelijkheid is het worden van stagiaire-ondernemer. Een stagiaire-ondernemer moet – naast het volgen van de beroepsopleiding – ook een eigen advocatenkantoor starten. Ook dient deze stagiaire-ondernemer een patroon te zoeken die hem of haar wil bijstaan tijdens deze periode. De Nederlandse Orde van Advocaten stelt daarnaast ook nog zware eisen. Nadat de stagiaire-ondernemer aan de vereisten heeft voldaan, staat ook hij of zij onvoorwaardelijk ingeschreven als advocaat.